Bugün itibarıyla uzun zamandır aklımda olan projelerden birini daha denedik. İşe yarayıp yaramadığını anlamak uzun zaman alacak.
Ülkemizde istiridye mantarı, kavak mantarı, kayın mantarı adlarıyla anılan bir mantara takmış durumdayım birkaç senedir. Bilimsel adı: Pleurotus. Oldukça lezzetli ve yetiştirmesi de kolay olan bu mantar nedense çok yaygınlaşamadı. Toptan 5 liraya verirken üreticiler pazarde 10 liranın altına hiç düşmedi, genelde 12 liradan müşteri buluyor. İşin ilginci; yetiştirmesi bildiğimiz beyaz şapkalı kültür mantarından da dah akolay olabiliyor. O beyaz kültür mantarının 16 çeşit hastalığı olduğunu ve kavak mantarının ise bilinen hiçbir hastalığı olmadığını söylüyor uzmanlar.
Bu mantar, selüloz ile besleniyor. Bu nedenle toprağa veya torf gibi bir ortama ihtiyacı yok. Ancak selüloz içeren ortamlarda yetişebiliyor. Kavak, kayın, meşe ağaçları en sevdiği doğal ortamlardan. Evlerde çoğaltılması ve yetiştirmesi de çok kolay. En çok bilinen yetiştirme yöntemleri şöyle:
- Kompost içerisinde. Kompost karışımları kaynatılarak pastörize edilmiş olan ağaç talaşı, saman, mısır koçanı gibi malzemelerden oluşabiliyor. Genelde poşetlere doldurulan bu malzemelere misel (mantarın tohumu gibi bişey) eklenerek yetiştiriliyor. Ticari olarak ta en çok bu yöntem tercih ediliyor. Hızlı ve bol ürün alınması sağlanabiliyor. Kompostun 2-3 ayda verimi iyice azaldığında değiştirilmesi gerekiyor.
- Kütükte. Bu yöntem pek ticari değil. Ancak mantarın en lezzetli hali olduğunu söylüyor tecrübeliler. Mantarın doğal ortamda yetiştiği halinin birebir aynısı oluyor. Kavak, söğüt, kayın, akağaç tarzı ağaçlara mantar aşılaması yapılıyor. Ortalama 9-12 ay sonra ürün alınabiliyor. Ağaç kütüğü çürüyünceye kadar 3-5 sene ürün alınabiliyor. Kütüğe aşılama konusunda en çok tercih edilen iki yöntem var. Birincisi kapak kesme, diğeri de dübel çakma. Kapak kesme yönteminde enine kesilen kütüğün arasına misel atılıp yeniden kapatılıyor. Dübel çakma yönteminde ise, dübel şeklinde temin edilen miseller, matkapla delinen kütüğe çakılıyor.
- Diğer ortamlarda. Tuvalet kağıdı, çay çöpü, kavhe telvesi, eski telefon rehber kitabı, karton kutu, gazete kağıdı, vb. ortamlarda da yetiştirilebiliyor. Mantarın ana besin kaynağının selüloz olduğunu söylemiştim :)
Biz de bugün itibarıyla 9 kütük aşıladık. Ceviz ağacı vardı en uygun, ona aşıladık. İnternette ceviz ağacı için pek güzel yorumlar yok ama bakalım hayırlısı… Hem kapak kesme hem de dübel çakma yaptık. Sonuç alırsam kısmetse, paylaşırım buradan fotoları ile. Aşağıda internetten toplama fotoları da var.
.
Ekleme (09.01.2013): Şu adresi de incelemenizi tavsiye ederim: http://www.agaclar.net/forum/mantar/26919.htm
Ekleme (24.01.2013): Çay çöpünde mantar denemesi başarılı oldu. Detaylar burada.
Ekleme (13.04.2013): Bizimbahce.net sitesinde konu ile ilgili güzel yazılar var. Örnek:
Ekleme (17.09.2014): Kütüklerden iki sefer mantar çıktı. Miseller ölmedi ama yayılamadı da. Kütüklerin altına karton koli koymuştum bir ara, bundan sonra da mantar çıktı. Kartondan selülozu kolay alınca coştu garibanlar :) Özetle: Cevize aşılanmaması gerektiğini öğrenmiş olduk. 1,5 sene geçmesine rağmen malesef mantar çıkmadı denilebilir. Attım kütükleri doğaya, çıkacaksa başkalarına yarasın :)
